Skłonność do konformizmu skłania zespoły do podejmowania działań, które samodzielnie każdy członek grupy mógłby uznać za nierozsądne. Na podjęcie decyzji silny wpływ mają również relacje między członkami grupy. Nie ma tu przestrzeni do swobodnej wymiany zdań czy analizy faktów. Działania grupy skupiają się na uniknięciu konfliktu. Myślenie grupowe oznacza również uleganie sugestii i naciskowi grupy w której się jest. Warunki, które prawdopodobnie sprzyjają grupowemu myśleniu:
- brak dostatecznej wiedzy do podjęcia samodzielnej decyzji
- dominujący przywódca
- wysoka spójność grupy
- silny stres
- ograniczony czas na podjęcie decyzji
Jak możesz rozpoznać, czy Twój zespół podlega myśleniu grupowemu? Co zrobić, jeśli tak jest?
Krok 1:
Rozpoznaj, czy groupthink dotyczy Twojego zespołu
Rozpoznaj, czy groupthink dotyczy Twojego zespołu
Zastanów się, czy w Twoim zespole występują poniższe zachowania (8 czynników grupowego myślenia wg. Janisa):
- iluzja wszechmocności (wiara w bezwzględną rację grupy)
- przekonanie o moralnej wyższości (wiara we własną etykę zawodową, nieuwzględnianie etycznych i moralnych aspektów decyzji)
- stereotypizacja przeciwników (lekceważące traktowanie wyników i osób spoza zespołu)
- iluzja jednomyślności (wszyscy myślą i czują to samo, a milczenie oznacza zgodę)
- samocenzurowanie się (sprawia, że osoby o przeciwnym punkcie widzenia nie wyrażają swojej opinii)
- konformizm (nacisk na podporządkowanie się normom panującym w grupie)
- filtrowanie informacji (niedopuszczanie informacji sprzecznych ze „zdaniem” grupy)
- racjonalizacja (uniemożliwia ponowne przemyślenie decyzji i ignoruje znaki ostrzegawcze).
Krok 2:
Jeśli grooupthink Was dotyczy
Jeśli grooupthink Was dotyczy
Skuteczny lider systematycznie zachęca do krytycznej oceny pomysłów, włączając w to własne propozycje. Zarządza zespołem, tworząc atmosferę otwartości, w której wszyscy członkowie dzielą się pomysłami.
Co możesz zrobić?
- Zapraszaj ekspertów z zewnątrz (konsultanci, eksperci z inncyh zespołów, trenerzy, mentorzy), którzy wezmą udział w Waszych procesach, czy dyskusjach np. na retrospektywie
- Podziel grupę na odrębne zespoły, w których przeprowadzone zostaną dyskusje/brainstorming, a następnie zespoły skonfrontują swoje ustalenia
- Wyznacz tzw. „adwokata diabła”, czyli kogoś, kto atakuje słuszną sprawę albo broni niesłusznej; dobrze w tej roli sprawdzi się osoba na stanowisku seniorskim, lub eksperckim
- Przy podejmowaniu decyzji, skorzystaj z anonimowej ankiety
- Podczas spotkań z zespołem, wprowadzaj różnorodne, zmienne role np. jedna osoba podsumowuje myśli, albo spotkanie, inna robi notatki, jeszcze ktoś argumentuje decyzję A, a ktoś inny decyzję B – zmieniaj role co spotkanie, co tydzień, lub inaczej
